2.1.1 ความหมาย ที่มา และลักษณะของทรัพยสิทธิ

1.ความหมายและที่มาของทรัพยสิทธิ
          ทรัพยสิทธฺิ หมายถึง สิทธิที่มีวัตถุแห่งสิทธิเป็นทรัพย์สิน เป็นสิทธิที่มีอยู่เหนือทรัพย์สินนั้นในอันจะบังคับเอาแก่ตัวทรัพย์สินนั้ได้โดยตรง
           *** เช่น กรรมสิทธิ์ สิทธิครอบครอง สิทธิเก็บกิน สิทธิเหนือพื้นดิน สิทธิอาศัย ภาระติดพันในอสังหาริมทรัพย์

2. ลักษณะของทรัพยสิทธิ
    2.1 ทรัพยสิทธิมีวัตถุแห่งสิทธิเป็นทรัพย์สิน

เรื่องที่ 1.2.3 ดอกผลของทรัพย์

ป.พ.พ.ม.148 "ดอกผลของทรัพย์ ได้แก่ ดอกผลธรรมดา และดอกผลนิตินัย"

          ดอกผลธรรมดา สิ่งที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติของทรัพย์ซึ่งได้มาจากตัวทรัพย์ โดยการมีหรือใช้ทรัพย์นั้นตามปกตินิยม  และสามารถถือเอาได้เมื่อขาดจากทรัพย์นั้น
          มีองค์ประกอบดังนี้
                 - ต้องเป็นทรัพย์ที่งอกเงยเพิ่มพูนจากตัวแม่ทรัพย์
                 - ต้องเกิดขึ้นโดยตามธรรมชาติจากแม่ทรัพย์
                 - ถือเอาได้เมื่อขาดจากแม่ทรัพย์แล้ว  
          อุทาหรณ์
                 - ดอกผลของไม้ยืนต้น เป็นดอกผลธรรมดาของต้นไม้นั้นๆ (รวมทั้งคนปลูกเอง)
                 -  ลูกสุกร เป็นดอกผลธรรมดาของพ่อแม่สุกรนั้นๆ
                 - ลูกสุกรจากการผสมเทียม ไม่ใช่ดอกผลธรรมดา
                 - ต้นข้าวเกิดขึ้นจากแรงงาน ไม่ใช่ดอกผลธรรมดาของนา    
                 - เขาควาย งาช้าง ไม่ใช่ดอกผลธรรมดา    
   
          ดอกผลนิตินัย ทรัพย์หรือประโยชน์อย่างอื่นที่ได้มาเป็นครั้งคราวแก่เจ้าทรัพย์จากผู้อื่นเพื่อการที่ได้ใช้ทรัพย์นั้น และสามารถคำนวณและถือเอาได้เป็นรายวันหรือตามระยะเวลาที่กำหนดไว้
          มีองค์ประกอบดังนี้
                 - ต้องเป็นทรัพย์หรือประโยชน์อย่างอื่นที่ได้แก่เจ้าของ
                 - ต้องได้มาจากการที่ผู้อื่นได้ใช้แม่ทรัพย์ เช่นค่าเช่า และดอกเบี้ย เป็นต้น
                 - ต้องได้มาโดยการคำนวณและถือเอาได้ อันมีระยะเวลาจำกัด
           อุทาหรณ์
                 - ดอกเบี้ยเป็นดอกผลนิตินัย ย่อมตกเป็นของเจ้าของทรัพย์
                 - ค่าเช่าเรือเป็นดอกผลนิตินัย ย่อมตกเป็นของเจ้าของเรือ
                 - ค่าเช่าสิ่งปลูกสร้างเป็นดอกผลนิตินัย
                 - เงินค่าประมูลกรีดยางเป็นดอกผลนิตินัย
*** ตัวอย่างดอกผลนิตินัย ค่าเช่า, ดอกเบี้ย, เงินปันผล, ค่าหน้าดิน, ค่าผ่านทาง

          ข้อสังเกต ตามนัยของมาตรา 1336 ซึ่งบทหลักในเรื่องกรรมสิทธิ์ ใน ป.พ.พ.ม.1336 "ภายในบังคับแห่งกฎหมาย เจ้าของทรัพย์สินมีสิทธฺิใช้สอย และจำหน่ายทรัพย์สินของตนเองและได้ซึ่งดอกผลแห่งทรัพย์สินนั้น กับทั้งมีสิทธิติดตามและเอาคืนซึ่งทรัพย์สินของตนจากบุคคลผู้ไม่มีสิทธฺิจะยึดถือไว้และมีสิทธิขัดขวางมิให้ผู้อื่นสอดเข้าเกี่ยวข้องกับทรัพย์สินนั้นโดยมิชอบด้วยกฎหมาย"
        เว้นแต่มีกฎหมายบัญญัติไว้เป็นพิเศษ เช่น เรื่องลาภมิควรได้ (ม.415), สิทธิอาศัย (ม.1406)ฯลฯ